Meme Kanseri Farkındalığı
Ekim ayı meme kanseri bilinçlendirme ayı olarak belirlenmiş olup bu ay içinde yapılan etlkinliklerle toplumda meme kanseri farkındalığı yaratılmaya çalışılmaktadır. Meme kanserinde erken tanıyla şifa şansı vardır ve tedavi seçenekleri çoktur.
İstatistiklere göre her 8 kadından birinde hayatının herhangi bir döneminde meme kanseri gelişmektedir ve kadınlar arasında en sık görülen malign tümör olup tüm kanserlerin %30’unu oluşturmaktadır. Erkeklerde meme kanseri görülme olasılığı vardır ve her meme kanseri olan 100 kadına karşılık 1 erkekte görülmektedir.
Otuz yaşından sonra meme kanseri riski artmaktadır. Menopoza giriş devresi olan 45-55 yaşları arasında bir duraklama görülmektedir. Elli beş yaşından sonra sıklığı artmaktadır. Meme kanseri tanısı konulan kadınların % 50’sinin 65 yaşı üzerinde olması, yaşam boyu takiplerin önemini göstermektedir.
Günümüzde meme kanserinin sebebi tam olarak bilinmemektedir. Hastaların % 70’inde belirlenebilen bir risk etkeni bulunamamaktadır. Belirlenebilen risk etkenlerinin çoğu kontrol edilememektedir. Meme kanseri için risk faktörleri:
1. İleri yaş: Yaş ilerledikçe meme kanseri riski artmaktadır. Hastaların çoğunluğu 50 yaş üzerindedir.
2. Aile öyküsü: Annesinde veya kardeşinde meme kanseri öyküsü olanlar yüksek risk altındadır. Meme kanseri olan kadınların % 85’ inin ailesinde meme kanseri öyküsü yoktur. Ailesinde meme kanseri olanlar doktora danışarak mamografi çektirmeye aile bireylerinin teşhis yaşından önce başlamalıdırlar.
3. Erken Menarş: 12 yaşından önce adet kanamasının başlaması meme kanseri riskini arttırır.
4. Geç Menopoz: Menopoza girme 55 yaşından sonra ise meme kanseri riski artar.
5. Geç doğum yapmak: 30 yaşından sonra hamile kalmak veya hiç hamile kalmamak meme kanseri riskini artırır.
6. Östrojen tedavisi: Çoğu çalışma 10 yıldan fazla östrojen kullanımının meme kanseri gelişiminde ufak bir risk artışına sebep olduğunu göstermektedir.
7. Geçmiş meme kanseri hikayesi: Önceden meme kanseri olmuş hastaların diğer memelerinde kanser gelişme riski yüksektir.
8. Radyasyona maruz kalmak: Meme bölgesine ışın tedavisi uygulanan hastalarda yaklaşık 10 yıl sonra meme kanseri riski artmaktadır.
9. Beslenme biçimi ve şişmanlık: Bazı çalışmalar meme kanserinin bazı tiplerinde diyetin etkili olduğunu göstermiştir. Yaşlı ve şişmanlarda meme lanseri görülme olasılığı artmaktadır. Az yağlı, dengeli ve sebze-meyve ağırlıklı diyetin riski azalttığı öne sürülmektedir. Sigara ile meme kanseri arasındaki ilişki tam olarak gösterilememiştir.
Meme Kanseri için Erken Tanı Uygulamaları
1. Kendi kendine meme muayenesi
2. Doktor muayenesi
3. Mamografi
4. Ultrasonografi
5. Biyopsi
Bütün kadınlar kendi kendine meme muayenesi yapmayı öğrenmeli ve bu muayeneyi düzenli olarak yapmayı alışkanlık haline getirmelidir. Memedeki kitlelerin %80''i, bu kitleler iyi huylu olsun, kötü huylu olsun, kadınların kendisi tarafından ya tesadüfen, ya da kendi kendine meme muayenesinde keşfedilmektedir. Kendi kendine meme muayenesi ideal olarak adet döngüsünün 5.-7. günleri arasında, ayda bir kez yapılmalıdır.
Menopoz döneminde olan ve adet görmeyen kadınlar ise her ayın kendi belirledikleri bir gününde bu muayeneyi yapabilirler.
Kendi kendine meme muayenesinin üç ayrı aşaması vardır:
1-Gözle değerlendirme,
2-Yatar pozisyonda elle değerlendirme,
3-Ayakta elle değerlendirme.
Meme Sağlığı için İzlem Aralıkları
Kırk yaşına kadar 2 yılda bir hekim muayenesi ve gerekirse meme ultrasonografisi, 40-50 yaş arası 2 yılda bir hekim muayenesi, yılda bir mamografi, gerekirse meme ultrasonografisi, 50 yaş sonrası yıllık hekim muayenesi ve yıllık mamografi izlemi önerilmektedir.
Meme Kanserinde Tedavi
Meme kanseri tedavisinde hastalığın evresine ve hastanın klinik durumuna göre ameliyat, kemoterapi, hedef tedaviler (akıllı ilaçlar), radyoterapi ve hormon tedavisi seçenekleri bulunmaktadır. Güncel tedavilerle eskiden ölümcül olabilen bu hastalık günümüzde iyi bir ekip çalışmasıyla başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedir.