KANSERLE YAŞAM

Kanser kelimesi genellikle maalesef ölümü çağrıştırmaktadır. Bunun altında insanların geçmişten gelen duyumları ve deneyimleri yatmaktadır. Ancak günümüzde tıbbın bütün alanlarındaki gelişmelere paralel olarak kanser tedavisinde de ilerlemeler kaydedilmiştir. Her geçen gün kansere yakalanan insan sayısı artmaktadır. Bu artıştan çoğunlukla çevresel faktörler veya kişilerin yaşam tarzları sorumlu tutulsa da, asıl neden insanların yaşam sürelerinin uzamasıdır. Ülkemizde de her geçen günle birlikte insanların yaşam süresi uzamaktadır. Bu nedenledir ki herkesin kanserin eskiye göre çok artığı şeklinde bir gözlemi bulunmaktadır.
Bugün için erkeklerde en sık görülen kanser akciğer kanseri iken, kadınlarda en sık görülen meme kanseridir. Ancak her iki cinste de en çok öldüren kanser akciğer kanseridir. Bundan kadınlarda sigara kullanımının artması ve akciğer kanserinin öldürücü olması sorumlu tutulmaktadır. Kalın barsak, mide, pankreas, yumurtalık ve baş boyun tümörleri toplumda sık görülen diğer kanserler arasındadır.
Hastalığın erken evrelerinde en etkili tedavi yöntemi ameliyattır. Ameliyattan sonra hastalığın tekrarlama riskini azaltmak için kemoterapi ve radyoterapi uygulanabilmektedir. İleri evrelerde ise hastayı rahatlatmaya yönelik ameliyat yapılabilir ve hastanın kalan ömrünü daha rahat geçirebilmesi için kemoterapi ve radyoterapi verilebilir.
Kanser tanı, tedavi ve izlemi bir ekip işidir. Radyolog, patolog, nükleer tıp uzmanı, laboratuvar ekibi, hemşire, cerrah, medikal onkolog ve radyasyon onkoloğu bu ekibin üyeleridirler. Hastaların kemoterapi ve radyoterapi tedavilerini konforlu ortamlarda almaları da tedaviye uyumlarını artırıcı bir etkiye sahiptir.
Hastalar tedavi sırasında veya tedavi bittikten sonra başta bitkisel kökenli olmak üzere bir çok farklı ürün kullanmaktadır. Gerek hastalar gerekse hasta yakınları haklı olarak hastanın kanserden kurtulması için arayışa girmektedir. Hastaların varsa kullandıkları ürünler hakkında doktorlarını bilgilendirmeleri önemlidir. Çünkü bu ürünlerin kemoterapi ilaçlarının etkilerini nasıl etkileyeceği ve yan etki oluşturup oluşturmayacağı tam olarak bilinmemektedir. Bu ürünlerin bazıları kemoterapinin yan etkilerini azalttığına dair yayınlar bulunmaktadır. Tedavisi biten hastalarda da yaşam kalitesini artırmaya yönelik ürünler de kullanılmaktadır. Ancak hastaların ve hasta yakınlarının bu ürünleri kanserin tedavisi olarak görmek gibi bir yanlışlığa düşmemeleri gerekir.
Hastalar kemoterapilerini değişik şekillerde alabilmektedir. Kemoterapi Ünitesi’nde ayaktan, yatarak hastanede veya evde hap olarak kullanılabilen kemoterapi ilaçları bulunmaktadır. Kemoterapi şeması ve sayısı hastanın durumuna, hastalığın tipine ve evresine göre değişiklik göstermektedir.
Kemoterapi ilaçları HEPA filtreli kemoterapi hazırlama kabininde hazırlanmaktadır. Bu şekilde çevrenin ve çalışanların ilaçların zararlı etkilerinden korunması sağlanmaktadır. Her bir ilacın hastaya verilme süresi farklıdır. Bu nedenle hazırlanan ilaçlar zaman ayarlı pompalı cihazlarla hastalara verilmektedir. Hastalar kemoterapilerini yarı yatar pozisyona getirilebilen koltuklarda alırken, günlük gazeteleri okuyabilmekte ve kendilerine ait televizyonu izleyebilmektedirler.
Hedefimiz Acıbadem Eskişehir Hastanesi’nde kanserin bütün türleri için tanı ve tedaviye yönelik bütün tetkiklerin, girişimlerin ve ameliyatların yapılabileceği; kanserli hastalar için kemoterapi, radyoterapi ve tüm destek tedavilerin planlanabileceği ve verilebileceği bir organizasyon kurmaktır.

Doç Dr Hasan Üstün
Acıbadem Eskişehir Hastanesi Tıbbi Onkoloji Bölümü